ZASADY I NORMY
RATIO FUNDAMENTALIS INSTITUTIONIS ET STUDIORUM
Wydanie czwarte
Rzym 2016
Edizione online
Direzione Generale Opere Don Bosco
Via della Pisana, 1111
Casella Postale 18333
00163 Roma Bravetta
ZAWARTOŚĆ
Spis treści
Wykaz skrótów
Dekret promulgacyjny
Rewizja „Ratio” w zakresie Prenowicjatu: List księdza Francesca Ceredy
Rewizja „Ratio” w zakresie formacji początkowej salezjanina koadiutora:
List księdza Francesca Ceredy
Informacje na temat Czwartego Wydania „Ratio” SDB
Zostaliśmy powołani, aby być uczniami Pana Jezusa, świadkami Królestwa Bożego i misjonarzami młodzieży, żyjąc doświadczeniem charyzmatycznym, które Duch Święty wzbudził w Kościele poprzez Księdza Bosko
Formacja do życia zakonnego apostolskiego salezjanów otrzymuje w dokumencie normatywnym „Formacja Salezjanów Księdza Bosko. Zasady i normy” oraz w „Kryteria i normy rozeznania powołania salezjańskiego. Dopuszczenia”, który jest jego uzupełnieniem, jasne wskazania. Ratio „przedstawia i rozwija w sposób całościowy i dydaktyczny zbiór zasad i norm dotyczących formacji, zawartych w Konstytucjach, w Regulaminach ogólnych i w innych dokumentach Kościoła i Zgromadzenia” (R 87)
Rewizji i uaktualnienia Ratio promulgowanego w 1985 roku (por. KG 24, 147) zażądała Kapituła Generalna 24. Domagając się takiej rewizji, Kapituła miała na uwadze: nauczanie Kościoła na temat życia konsekrowanego i posługi kapłańskiej, które ukazało się po publikacji poprzedniego wydania Ratio, szczególnie adhortacje apostolskie: Vita Consecrata i Pastores Dabo Vobis, wyzwania ewangelizacji i inkulturacji, wywierające wielki wpływ na powołanie, które się rozwija na poziomie światowym w różnych kontekstach, nowe akcenty salezjańskiego doświadczenia powołaniowego, podkreślane przez ostatnie Kapituły Generalne oraz konieczność dania adekwatnej odpowiedzi na współczesne wymagania i problemy formacji. Jednocześnie uczestnicy Kapituły potwierdzając zasadniczą aktualność ujęcia, kryteriów i dyrektyw Ratio z 1985 roku, podkreślili konieczność większej zgodności operatywnej Ratio w przełożeniu go na konkretną praktykę formacyjną
Podejmując zadanie rewizji Ratio, odpowiedziano wiernie na zalecenia operatywne dane przez Kapitułę Generalną 24. Rozważono z uwagą również pewne podkreślenia i sugestie nadesłane z różnych Inspektorii, które zostały o to poproszone i od konsultowanych ekspertów
Dlatego, mając aprobatę Rady Generalnej stosownie do normy artykułu 132 § 4 naszych Konstytucji, mocą przysługującej mi władzy, tym oto Dekretem z dzisiejszą datą, 8 grudnia 2000 roku, w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, promulguję Dokument „FORMACJA SALEZJANÓW KSIĘDZA BOSKO. ZASADY I NORMY”, „Ratio Fundamentalis Institutionis et Studiorum”, trzecie wydanie, który musi być wiernie przestrzegany w całym Zgromadzeniu Salezjańskim. Zacznie on obowiązywać według norm prawa powszechnego. Tenże sam akt promulgacji rozciąga się także na „KRYTERIA I NORMYROZEZNANIA POWOŁANIA SALEZJAŃSKIEGO. DOPUSZCZENIA”, przejrzany zgodnie z Ratio
Ratio, które wam teraz przekazuję, jest wyrazem troski Zgromadzenia o dar otrzymany i o powołanie każdego z Jego członków. Stanowi ono dla każdego salezjanina zaproszenie do dawania codziennej odpowiedzi na wezwanie Pana zobowiązaniem się do „odpowiedniej i ciągłej formacji” (K 96); domaga się odpowiedzialności charyzmatycznej od każdej Inspektorii powołanej, aby towarzyszyć powołaniu każdego współbrata w różnych sytuacjach i etapach życia oraz wspierać doświadczenie salezjańskie wspólnot lokalnych
Powierzam Maryi Niepokalanej Wspomożycielce ten ważny Dokument, i proszę aby „Mistrzyni Księdza Bosko” była inspiratorką, podporą i przewodniczką naszej formacji i by pomagała nam iść „drogą naszego uświęcenia” (K 2) i naszej pełnej realizacji w Chrystusie (por K 22) z radością i z odnowioną wiernością konsekracji apostolskiej dla młodzieży.
Rzym, 8 grudnia 2000 r.
Ks. Juan Edmundo Vecchi
Przełożony Generalny
Rzym, 22 lipca 2009
Prot. 09/0787
Do Przewielebnego </em
Księdza Inspektora w jego siedzibie</em
Do wiadomości Delegata inspektorialnego ds. formacji </em
Przedmiot: Rewizja “Ratio” dotycząca prenowicjatu
Drogi Księże Inspektorze,
w dniu 16 lipca Przełożony Generalny z Radą Generalną zatwierdził nowe opracowanie „Ratio” dotyczące prenowicjatu, które dołączam do tego listu
1. Powody rewizji </strong
Zgodnie z Programem animacji i zarządzania na to sześciolecie, we wrześniu 2008 r. Dykasteria ds. formacji rozpoczęła proces rewizji tekstu „Ratio” dotyczącego prenowicjatu. Chciano w ten sposób pomóc każdej Inspektorii w przeprowadzeniu pogłębionej weryfikacji dotyczącej doświadczenia formacyjnego związanego z własnym prenowicjatem, ze wskazaniem jego mocnych i słabych punktów
Jednocześnie chciano wskazać na pewne nowe, wspólne kierunki, aby ostatecznie wzmocnić ten etap formacji, który jest wciąż bardzo słaby i mało skoncentrowany na zasadniczych celach związanych z dojrzewaniem ludzkim, świadomym przeżywaniem chrześcijańskiej wiary, dojrzałością opcji powołaniowej, rozeznaniem powołania
Poczyniono pewne postępy, gdy chodzi o doświadczenie formacyjne związane z prenowicjatem, ale te są jeszcze niewystarczające. Słabość, jaką charakteryzuje się prenowicjat, wpływa niekorzystnie na wszystkie pozostałe etapy formacji. Istotnie, w formacji początkowej wciąż mamy do czynienia z kruchością powołania
2. Proces rewizji</strong
Po KG26 i po konsultacji z regionalnymi koordynatorami ds. formacji Dykasteria opracowała pierwszą propozycję rewizji tekstu dotyczącego prenowicjatu. W regionalnych Komisjach ds. formacji, które miały swoje posiedzenia w okresie wrzesień – listopad 2008 r., zostały zebrane pierwsze opinie, a ich członkowie zostali poinstruowani odnośnie do metod pracy, jaka była do wykonania
Następnie Komisje inspektorialne ds. formacji przesłały swoje odpowiedzi, prawie że wszystkie, do marca 2009 roku. W maju i czerwcu Dykasteria analizowała te odpowiedzi Inspektorii i przygotowywała nowy tekst tej rewizji, który ostatnio był przedmiotem studium, został uzupełniony oraz zatwierdzony przez Przełożonego Generalnego i Radę Generalną
3. Zmiany po rewizji </strong
Test, który powstał w wyniku rewizji, zachował tę samą numerację; ma prawie że taką samą długość; zostały uproszczone w nim „wskazania i normy dotyczące praktyki”. Zmiany, jakie zostały wprowadzone w poprzedniej wersji „Ratio”, są przede wszystkim podyktowane tym, iż w Zgromadzeniu, zgodnie z art. 109 Konstytucji i zaleceniem KG26, zwrócono szczególną uwagę na towarzyszenie powołaniowe i na aspirantat poprzedzający prenowicjat: 329. Kładzie się też większy nacisk na dojrzałość ludzką, na pomoc ze strony psychologa i na rodzinę: 332. Podkreśla się centralne miejsce objawienia z osobą Pana Jezusa, drogę wiary, katechezę, formację sumienia, wprowadzenie towarzyszenia duchowego: 339
A poza tym, rewizji podlegały także aspekty, które dotyczą formacji intelektualnej, wspólnoty formacyjnej i doświadczenia wspólnotowego, ekipy formatorów i kierownika duchowego: 342, 344, 345. Zostały wprowadzone znaczące zmiany dotyczące troski o zdrowie, pracy fizycznej, gry i sportu, korzystania z mediów osobistych i mass mediów, muzyki i gry na instrumentach, teatru i młodzieżowych form artystycznego wyrazu: 333, 336, 337, 342. Położono większy akcent na ocenę przydatności do salezjańskiego życia konsekrowanego i na konieczność większego zwrócenia uwagi na predyspozycje powołaniowe, włączając w ten proces rozeznania także samych prenowicjuszy: 346. Nowe brzmienie otrzymały także “wskazania i normy dotyczące praktyki”, gdzie pominięto rozbudowane powtórzenia, jakie występują w poprzednim tekście: 348-356
To nowe opracowanie zostało teraz przekazane Inspektorii, a zwłaszcza – wspólnocie prenowicjatu, Komisji inspektorialnej ds. formacji, w celu przestudiowania go, a przede wszystkim po to, aby, bazując na tej nowej wersji, dokonano w 2010 roku rewizji Programu inspektorialnego dotyczącego prenowicjatu
Życzę, aby ta praca przyczyniła się do wzmocnienia i większego dowartościowania tego etapu formacji. Dziękuję za dotychczasową współpracę i pozdrawiam serdecznie
W Księdzu Bosko
Ks. Francesco Cereda